Tìm hiểu chất béo là gì và vai trò của chất béo đối với sức khỏe?
Chất béo là thành phần không thể thiếu trong khẩu phần ăn hàng ngày và đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe của con người. Tuy nhiên sử dụng chất béo như thế nào nhằm mang đến hiệu quả, không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe là điều mà ít người chú ý đến. Hãy cùng PlansbyAnhtìm hiểu chất béo là gì và vai trò của chất béo đối với sức khỏe một cách chi tiết trong nội dung dưới đây.
Tìm hiểu chất béo là gì và vai trò của chất béo đối với sức khỏe?
Tìm hiểu chất béo là gì?
Chất béo là gì? Chất béo hay acid béo là một trong ba chất sinh năng lượng không thể thiếu trong chế độ ăn uống của con người (cùng với Carbohydrate và Protein). Về cấu tạo hóa học, chất béo là một dạng Lipid được tạo thành từ este giữa acid béo và alcol, chúng không tan trong nước, do nhẹ hơn nên nổi trên mặt nước. Chất béo là thành phần chính có trong các loại thực phẩm như dầu ăn, đậu phộng, hạt, quả, mỡ động vật, thịt, cá, bơ, sữa, phô mai… Chất béo mang đến nguồn năng lượng lớn cho cơ thể hoạt động, 1 gram chất béo tương đương với 9 calo, nên chất béo được xem như là nguồn năng lượng chính của con người và nhiều loài động vật. Bên cạnh vai trò cung cấp năng lượng, chất béo còn có tác dụng bảo vệ và cách ly các bộ phận cơ thể, giúp hấp thụ các loại Vitamin không tan trong nước và sản xuất ra các hormone.
Chất béo có bao nhiêu loại?
Cách phân loại chất béo như thế nào? Dựa trên sự ảnh hưởng của chất béo đối với cơ thể người, khoa học chia chất béo ra làm 02 loại, bao gồm: (1) Chất béo tốt và (2) Chất béo xấu.
Chất béo tốt là gì? Chất béo tốt còn gọi là chất béo không bão hòa hay acid béo không no, không đông đặc ở nhiệt độ thường. Chất béo không bão hòa tồn tại dưới 02 dạng là (1) Chất béo không bão hòa đơn và (2) Chất béo không bão hòa đa. Ví dụ, các chất béo không bão hòa đa phổ biến thường được nhắc đến là Omega-3 và Omega-6. Gọi là chất béo tốt bởi vì chúng làm giảm nồng độ Cholesterol trong máu, giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, đồng thời sản sinh ra Cholesterol tốt (HDL) truyền đi khắp cơ thể, ngăn ngừa các bệnh tim mạch.
Chất béo xấu là gì? Chất béo xấu còn gọi là chất béo bão hòa hay acid béo no, đông đặc ở nhiệt độ bình thường như thịt mỡ, da, phô mai, kem, sữa béo,… Chất béo bão hòa khiến cơ thể sản sinh ra Cholesterol xấu (LDL), làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch. Ngoài ra, còn một loại chất béo xấu nữa được sản xuất trong quá trình chế biến thức ăn là chất béo chuyển hóa, chúng thường được tìm thấy trong bánh quy, bánh ngọt, đồ ăn nhẹ, đồ đông lạnh,… Chất béo chuyển hóa sẽ làm giảm Cholesterol tốt, tăng Cholesterol xấu và Triglycerides trong cơ thể.
Hẹn bạn ở trong một bài viết khác, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về từng loại chất béo sau:
Chất béo không bão hòa đơn.
Chất béo không bão hòa đa: Omega-3 và Omega-6.
Chất béo bão hòa.
Chất béo chuyển hóa.
Vai trò của chất béo đối với sức khỏe?
Để duy trì nền tảng sức khỏe tốt, chúng ta cần kiểm soát lượng chất béo được tiêu thụ trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Hãy ưu tiên các loại chất béo tốt cho sức khỏe là chất béo không bão hòa và các loại chất béo có nguồn gốc từ thực vật như dầu oliu, dầu hạt lanh và dầu đậu nành…
Sau đây là các vai trò tích cực của chất béo đối với sức khỏe con người:
Chất béo giúp tạo năng lượng và dự trữ: Chất béo là một nguồn cấp năng lượng quan trọng cho cơ thể, cứ mỗi gram chất béo cung cấp khoảng 9 calo năng lượng, trong khi cùng khối lượng thì Protein và Carbohydrate chỉ cung cấp 4 calo. Ở trạng thái dư thừa, chất béo được tích trữ tại các mô mỡ, khi thiếu hụt nguồn năng lượng từ bên ngoài, chất béo từ mô mỡ sẽ được giải phóng thành năng lượng nhằm đảm bảo hoạt động của cơ thể.
Chất béo giúp tạo màng tế bào: Cùng với Protein và Carbohydrate, chất béo là một thành phần quan trọng của màng tế bào, giúp bảo vệ các tế bào trước các tác nhân nguy hại từ bên ngoài. Bên cạnh đó, chất béo còn giữ cho màng tế bào được linh hoạt và dễ dàng thực hiện các chức năng.
Chất béo giúp hấp thu Vitamin: Một số loại Vitamin như là Vitamin A, D, E và K chỉ tan trong chất béo, có nghĩa là chúng cần chất béo để hấp thu và được vận chuyển đến các tế bào khác trong cơ thể.
Chất béo giúp cung cấp chất dinh dưỡng: Chất béo cũng cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, bao gồm acid béo thiết yếu và acid béo không thiết yếu. Acid béo thiết yếu là các acid béo mà cơ thể không thể tổng hợp được như Omega 3, Omega 6 và phải cung cấp từ nguồn thực phẩm, trong khi acid béo không thiết yếu là các acid béo mà cơ thể có thể tự tổng hợp được như Omega 9.
Nhu cầu chất béo đối với sức khỏe con người?
Nhu cầu chất béo phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính, trạng thái sức khỏe và hoạt động thể chất của mỗi người. Tuy nhiên, theo khuyến nghị của Viện Y Tế Quốc Gia Hoa Kỳ (NIH) thì tổng lượng chất béo tiêu thụ không nên vượt quá 20 – 35% lượng calo hàng ngày.
Sau đây là một vài thông tin về nhu cầu chất béo đối với sức khỏe con người hàng ngày để bạn tham khảo:
Trẻ em 1 – 3 tuổi: Cần 40% tổng năng lượng từ chất béo.
Người trưởng thành: Cần 20 – 25% tổng năng lượng từ chất béo.
Phụ nữ đang mang thai và cho con bú: Cần 20 – 30% tổng năng lượng từ chất béo.
Tuy nhiên, không phải loại chất béo nào cũng mang đến lợi ích cho sức khỏe, do đó, chúng ta cần phải lựa chọn các nguồn thực phẩm cung cấp chất béo tốt. Đối với những người mong muốn giảm cân thì cần phải điều chỉnh về khẩu phần ăn để tránh tình trạng dư thừa calo và gây trở ngại cho quá trình giảm cân. Chính vì vậy, để giảm cân một cách hiệu quả họ cần được các chuyên gia tư vấn và xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học và lành mạnh.
Đâu là những loại thực phẩm giàu chất béo?
Sau đây là danh sách các loại thực phẩm chứa chất béo tốt:
Chất béo tốt có trong cá: cá hồi, cá thu, cá trích, cá ngừ, cá tuyết, cá mòi, cá bơn, cá cơm, cá mè, cá mú, cá vược.
Chất béo tốt có trong hạt: hạt lanh, hạt chia, hạt điều, hạt hướng dương, hạt dẻ, hạt bí đỏ, hạt óc chó.
Chất béo tốt có trong dầu: dầu ô liu, dầu hạt lanh, dầu hạt đậu nành, dầu cải ngô, dầu dừa, dầu hạt cải.
Chất béo tốt có trong rau củ quả: bơ, lựu, dâu tây, mâm xôi, dưa leo, cải ngọt, bông cải xanh, rau muống.
Ngoài ra, còn có danh sách các loại thực phẩm chứa chất béo xấu như sau:
Thịt đỏ: thịt bò, thịt heo, thịt cừu, thịt dê và thịt ngựa.
Thực phẩm chiên và rán: khoai tây chiên, gà rán, cá chiên và đồ ăn nhanh.
Kem và kem phô mai: kem tươi, kem chua, phô mai cheddar, phô mai mozzarella.
Bánh ngọt và bánh mì: bánh mì trắng, bánh ngọt, bánh quy, bánh bích quy, bánh bông lan và bánh cookie.
Thực phẩm chứa dầu béo: dầu đậu nành, dầu cọ, dầu dừa, dầu hướng dương và dầu bắp.
Sữa và sản phẩm từ sữa: sữa nguyên kem, sữa đặc, kem tươi và phô mai.
Thực phẩm có chứa chất béo bão hòa: bơ, dầu thịt, mỡ heo, mỡ vịt và mỡ bò.
PlansbyAnh hy vọng thông qua việc tìm hiểu chất béo là gì và vai trò của chất béo đối với sức khỏe, bạn sẽ có thể chủ động hơn khi lựa chọn nguồn thực phẩm. Mặc dù chất béo quan trọng và cần thiết cho sức khỏe, nhưng cần phải được cân bằng và không nên vượt quá lượng khuyến nghị, bởi vì dù là chất béo tốt cũng có thể gây hại cho sức khỏe nếu chúng ta tiêu thụ quá nhiều.
Bạn đang xem trên Website của PlansbyAnh. Nội dung bài viết này là tài liệu dùng để tham khảo, bạn hãy nghiên cứu thêm từ nhiều nguồn khác nhau. PlansbyAnh xin trân trọng cảm ơn!
