Tìm hiểu chất béo tốt là gì và vai trò đối với sức khỏe?
Cùng với Protein, Carbohydrate, chất xơ, chất khoáng và Vitamin thì chất béo là một thành phần quan trọng trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày của con người, đặc biệt là các loại chất béo tốt như các loại acid béo Omega-3-6-9. Do đó, nếu chúng ta quan tâm và cung cấp đủ lượng chất béo tốthàng ngày, không chỉ giúp cân bằng, cải thiện sức khỏe mà còn duy trì cơ thể luôn ở trong trạng thái khỏe mạnh. Hãy cùng với PlansbyAnhtìm hiểu chất béo tốt là gì và vai trò đối với sức khỏe, nên bổ sung như thế nào để đạt hiệu quả.
Tìm hiểu chất béo tốt là gì và vai trò đối với sức khỏe?
Tìm hiểu chất béo tốt là gì?
Chất béo tốt là gì?Chất béo tốt còn được gọi là chất béo không bão hòa hay Unsaturated Fat, là một loại chất béo có tính chất không đông đặc ở nhiệt độ thường, có lợi cho sức khỏe khi được tiêu thụ một cách hợp lý. Cách gọi như vậy là để phân biệt với nhóm béo xấu gây hại cho sức khỏe. Chất béo tốt có thể mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm hỗ trợ chức năng não, giúp cải thiện trí nhớ và tư duy; giúp bảo vệ tim mạch, giảm nguy cơ đau thắt ngực, đột quỵ và nhồi máu cơ tim; hỗ trợ quá trình chống viêm, làm lành vết thương; tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch…
Chất béo tốt có bao nhiêu loại?
Chất béo tốt gồm có những loại nào? Chất béo tốt bao gồm các loại chất béo không bão hòa, cụ thể là: Chất béo không bão hòa đơn và Chất béo không bão hòa đa. Cụ thể như sau:
Chất béo không bão hòa đơn (Monounsaturated fats): Đây là loại chất béo có ít nhất một liên kết đôi trong chuỗi cacbon của phân tử. Chất béo không bão hòa đơn thường được tìm thấy trong dầu ô liu, dầu hạt hướng dương, dầu hạt cải, dầu hạnh nhân, dầu đậu phộng và các loại hạt khác.
Chất béo không bão hòa đa (Polyunsaturated fats): Đây là loại chất béo có nhiều liên kết đôi trong chuỗi cacbon của phân tử. Trong nhóm chất béo không bão hòa đa lại được chia thành 02 loại chính là chất béo Omega-3 và chất béo Omega-6. Nếu như chất béo Omega-3 nổi tiếng với lợi ích cho sức khỏe tim mạch và chức năng não, thường tìm thấy trong cá hồi, cá thu, cá mòi và cá trích, cũng như hạt lanh, hạt chia và dầu cá. Thì chất béo Omega-6 lại đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng và chức năng tế bào, thường tìm thấy trong dầu hạt hướng dương, dầu hạt cải, dầu đậu phộng và các loại hạt khác.
Những ứng dụng của chất béo tốt trong các sản phẩm phục vụ cho con người và đời sống sinh hoạt, bao gồm:
Sản xuất dầu ăn: Chất béo tốt như dầu ô liu, dầu hạt hướng dương, dầu hạt cải và dầu hạnh nhân được sử dụng trong nấu ăn và chế biến thực phẩm, giúp tạo ra hương vị và độ mềm mại cho các món ăn, và cung cấp chất béo không bão hòa có lợi cho sức khỏe.
Sản phẩm làm đẹp: Chất béo tốt được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da và lotion, giúp giữ ẩm, bảo vệ và làm mềm da, chăm sóc tóc và móng tay.
Sản xuất hóa mỹ phẩm: Chất béo tốt có thể tìm thấy trong các sản phẩm chăm sóc tóc và môi, như dầu xả, dầu dưỡng tóc, serum, son môi… giúp nuôi dưỡng và bảo vệ tóc, cung cấp độ ẩm và bảo vệ môi khỏi khô nứt.
Thực phẩm chức năng: Chất béo tốt được sử dụng trong các sản phẩm thực phẩm chức năng như viên nang dầu cá Omega-3, bổ sung chất béo tốt vào chế độ ăn hàng ngày để hỗ trợ sức khỏe tim mạch và não bộ.
Bên trên đây chỉ là một số ví dụ về ứng dụng của chất béo tốt trong các sản phẩm phục vụ cho con người và đời sống sinh hoạt. Tuy nhiên, việc sử dụng chất béo tốt trong các sản phẩm phục vụ cho con người cần tuân thủ theo quy định và hướng dẫn của cơ quan quản lý, cũng như nhà sản xuất để đảm bảo an toàn và hiệu quả sử dụng.
Vai trò của chất béo tốt đối với sức khỏe?
Công dụng của chất béo tốt đối với cơ thể con người? Chất béo tốt đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe con người, cụ thể như sau:
Cung cấp năng lượng: Chất béo tốt là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, giúp duy trì hoạt động và các chức năng cơ bản của cơ thể hàng ngày. Mỗi gram chất béo cung cấp lên đến 9 calo.
Cấu trúc tế bào: Chất béo tốt là thành phần chính, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên cấu trúc và bảo vệ tế bào.
Hấp thụ chất dinh dưỡng: Chất béo tốt giúp cơ thể hấp thụ và sử dụng các chất dinh dưỡng khác như Vitamin A, D, E, K và các chất chống oxy hóa.
Sản xuất hormone: Một số hormone quan trọng trong cơ thể được sản xuất từ chất béo tốt, bao gồm hormone tình dục, hormone giúp điều chỉnh quá trình trao đổi chất và hormone giúp cân bằng nội tiết.
Bảo vệ cơ quan nội tạng: Chất béo tốt đóng vai trò bảo vệ cơ quan nội tạng khỏi va đập và sốc ngoại vi.
Hỗ trợ chức năng não: Một số chất béo tốt, như Omega-3, giúp cải thiện trí nhớ, tăng cường tư duy và giảm nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến não bộ.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chất béo tốt nên được tiêu thụ ở mức đủ và cân đối, sự thiếu hụt hoặc thừa chất béo tốt đều có thể gây ra các vấn đề sức khỏe. Đề nghị tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để biết thông tin chi tiết và được hướng dẫn cụ thể về việc sử dụng chất béo tốt an toàn cho sức khỏe.
Thiếu chất béo tốt có thể gây ra bệnh gì?
Cơ thể thiếu chất béo tốt có thể gây nên những bệnh gì? Việc thiếu chất béo tốt kéo dài còn có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm:
Rối loạn chức năng tâm thần: Thiếu chất béo tốt có thể góp phần vào các rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu và khả năng tư duy kém.
Vấn đề tim mạch: Thiếu chất béo tốt có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bao gồm tăng huyết áp, tăng Triglyceride và xơ vữa động mạch.
Rối loạn miễn dịch: Thiếu chất béo tốt có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và các bệnh lý liên quan đến miễn dịch.
Rối loạn da: Thiếu chất béo tốt có thể dẫn đến da khô, nứt nẻ và mất đi sự mềm mịn của da.
Rối loạn nội tiết: Thiếu chất béo tốt có thể gây ra rối loạn nội tiết, như vấn đề về kinh nguyệt, vô sinh ở phụ nữ và giảm ham muốn tình dục.
Rối loạn tiêu hóa: Thiếu chất béo tốt có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa như táo bón, khó tiêu, khó tiêu hoá và hấp thụ các chất dinh dưỡng.
Thừa chất béo tốt có thể gây ra bệnh gì?
Tình trạng thừa chất béo tốt là gì? Tình trạng thừa chất béo trong cơ thể, dù là chất béo tốt hay chất béo xấu, đều có thể gây tăng cân hoặc bệnh béo phì và từ đó dẫn tới nhiều nguy hại cho sức khỏe khác. Tình trạng thừa chất béo xảy ra khi cơ thể tích lũy quá nhiều chất béo, thường được tích lũy thông qua chế độ ăn, dẫn tới vượt quá nhu cầu calo tiêu hao của cơ thể.
Cơ thể sẽ ra sao nếu thừa chất béo tốt? Tình trạng thừa chất béo dù là chất béo tốt hay chất béo xấu, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm:
Bệnh béo phì: Béo phì là tình trạng một người có chỉ số khối cơ thể (BMI) cao hơn mức bình thường, và liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe như bệnh tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp, bệnh thận, bệnh gan và một số loại ung thư.
Rối loạn chuyển hóa: Thừa chất béo có thể gây ra rối loạn chuyển hóa, bao gồm kháng Insulin, tiểu đường loại 2 và bệnh mỡ trong gan.
Vấn đề về hô hấp: Béo phì có thể gây ra các vấn đề về hô hấp như khó thở, hội chứng ngưng thở khi ngủ, và bệnh phổi mạn tính.
Vấn đề về xương và khớp: Thừa cân và béo phì có thể đặt áp lực lên xương và khớp, gây ra các vấn đề như đau lưng, thoái hóa khớp, và loãng xương.
Tác động tâm lý và tinh thần: Béo phì có thể gây ra các tác động tâm lý và tinh thần như tự ti, trầm cảm, lo âu và giảm tự tin.
Để tránh thừa chất béo tốt nên làm gì? Muốn tránh gặp phải tình trạng dư thừa chất béo tốt, bạn cần thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ, duy trì một chế độ ăn cân đối và có lối sống lành mạnh nhằm đảm bảo cân bằng chất béo tốt trong cơ thể. Đa dạng hóa nguồn chất béo tốt từ thực phẩm tự nhiên, tuân thủ liều lượng khuyến nghị. Tuyệt đối không tự ý sử dụng các loại thực phẩm bổ sung chứa chất béo tốtmà không có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.
Nhu cầu chất béo tốt đối với sức khỏe con người?
Con người cần bao nhiêu chất béo tốt mỗi ngày để khỏe mạnh? Nhu cầu chất béo tốt đối với sức khỏe con người có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính, cường độ hoạt động và các giai đoạn đặc biệt như mang thai và nuôi con nhỏ. Sau đây là thông tin để chúng ta tham khảo về nhu cầu chất béo tốthàng ngày đối với một số nhóm đối tượng theo WHO:
Nhu cầu chất béo tốt hàng ngày đối với trẻ em theo WHO:
Trẻ em từ 1 – 3 tuổi: Chất béo tốt chiếm khoảng 30 – 40% lượng calo hàng ngày.
Trẻ em từ 4 – 13 tuổi: Chất béo tốt chiếm khoảng 25 – 35% lượng calo hàng ngày
Thanh thiếu niên từ 14 – 18 tuổi: Chất béo tốt chiếm khoảng 25 – 35% lượng calo hàng ngày
Nhu cầu chất béo tốt hàng ngày đối với phụ nữ mang thai và cho con bú theo WHO:
Phụ nữ mang thai: Chất béo tốt chiếm khoảng 20 – 35% lượng calo hàng ngày
Phụ nữ cho con bú: Chất béo tốt chiếm khoảng 20 – 35% lượng calo hàng ngày
Nhu cầu chất béo tốt hàng ngày đối với người trưởng thành theo WHO:
Người trưởng thành: Chất béo tốt chiếm khoảng 20 – 35% lượng calo hàng ngày
Nhu cầu chất béo tốt hàng ngày đối với người lớn tuổi theo WHO:
Người lớn tuổi: Chất béo tốt chiếm khoảng 20 – 35% lượng calo hàng ngày
Lưu ý rằng: Các thông số về nhu cầu chất béo tốt hàng ngày ở trên chỉ là mức đề xuất tham khảo và có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng cá nhân. Bạn nên hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng nhằm đảm bảo cung cấp đủ lượng chất béo tốt cần thiết cho cơ thể.
Đâu là những loại thực phẩm giàu chất béo tốt?
Cơ thể thiếu chất béo tốt nên ăn gì? Những trường hợp có nguy cơ bị thiếu chất béo tốt như trẻ nhỏ, thanh thiếu niên, người già và phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày các loại thực phẩm giàu chất béo tốt sau đây:
Các loại hạt dinh dưỡng: Hạt chia, hạt lanh, hạnh nhân, hạt mắc ca, hạt hướng dương, hạt dẻ, hạt điều, hạt phỉ, hạt óc chó…
Các loại dầu ăn: Dầu ô liu, dầu hạt lanh, dầu hạt chia, dầu hạt cải dầu…
Các loại cá: Cá hồi, cá thu, cá mòi, cá ngừ, cá trích…
Các loại dầu cá: Viên uống dầu cá, thực phẩm bổ sung dầu cá…
Trái bơ.
Làm sao để bổ sung chất béo tốt đúng và an toàn?
Đâu là những lưu ý quan trọng khi bổ sung chất béo tốt? Khi bổ sung chất béo tốt, có một số điểm cần lưu ý nhằm đảm bảo hấp thụ và sử dụng chất béo tốt trong cơ thể một cách hiệu quả:
Ưu tiên thực phẩm tự nhiên: Ưu tiên sử dụng các nguồn thực phẩm giàu chất béo tốt tự nhiên trong chế độ ăn hàng ngày, chẳng hạn như cá mỡ như cá hồi, cá thu, cá trích, hạt chia và hạt lanh…
Cân nhắc sản phẩm bổ sung chất béo tốt: Có thể sử dụng các sản phẩm bổ sung chất béo tốt trong trường hợp chế độ ăn không đảm bảo cân đối, tuy nhiên hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.
Tuân thủ hướng dẫn liều lượng: Tuân thủ hướng dẫn liều lượng được khuyến nghị trên bao bì hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Không tự ý tăng liều lượng để tránh gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
Tìm hiểu nguồn gốc và chất lượng: Hãy lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đã được kiểm định và tuân thủ các quy định về an toàn và chất lượng.
Tham khảo ý kiến chuyên gia: Hãy tìm bác sĩ để được tư vấn và đưa ra các khuyến nghị phù hợp dựa trên tình trạng sức khỏe của từng người.
PlansbyAnh hy vọng thông qua việc tìm hiểu chất béo tốt là gì và vai trò đối với sức khỏe, sẽ giúp bạn dễ dàng lựa chọn được nguồn thực phẩm phù hợp, cân bằng hàm lượng chất béo tốt và các chất dinh dưỡng khác. Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học không những mang đến cho chúng ta một cơ thể khỏe mạnh, tinh thần sảng khoái mà còn hỗ trợ giảm cân và đẩy lùi nhiều căn bệnh lối sống nguy hiểm. Ngoài ra, cũng cần phải lưu ý một phương pháp giảm cân khoa học thường tập trung vào việc giảm mỡ chứ không phải là số cân nặng, vui lòng tham khảo thêm bài sau: Các Nguyên Tắc Giảm Mỡ Hiệu Quả & Khoa Học.
Bạn đang xem trên Website của PlansbyAnh. Nội dung bài viết này là tài liệu dùng để tham khảo, bạn hãy nghiên cứu thêm từ nhiều nguồn khác nhau. PlansbyAnh xin trân trọng cảm ơn!
